Zonnebloemolie klinkt “natuurlijk” en “plantaardig”. Maar waarschijnlijk is het ongezond door de chemische bewerking.
Dat blijkt uit onderzoek van ondermeer Dr. Joseph Hibbeln van The National Institute of Health [1]. De bewerkte zonnebloemolie wordt in verband gebracht met een verhoogd risico op hart- en vaatziekten en overgewicht.
Als Voedingscoach en Personal trainer zie ik vaak zonnebloemolie staan in de voedingsdagboeken. Terwijl je deze olie waarschijnlijk beter kunt vermijden.
Daarnaast zit deze ongezonde zonnebloemolie ook in veel verpakte producten. Zoals koekjes, crackers, sauzen en kant-en-klaar maaltijden.
Lees hier mijn advies over zonnebloemolie en wat je beter kunt nemen.
Inhoud
- Hoe wordt zonnebloemolie gemaakt?
- Waarom is zonnebloemolie ongezond?
- Waar zit zonnebloemolie in?
- Welke olie kun je het beste gebruiken?
- Vraag en Antwoord over Zonnebloemolie
- Jouw gezonde stap
Hoe wordt zonnebloemolie gemaakt?
De goedkope, meest gangbare zonnebloemolie wordt gemaakt via een uitgebreide chemische bewerking van zonnebloempitten. Denk aan ontgeuren, bleken, verhitten, abstraheren met petroleum en ontwaxen met zuur [1].
Koud persen is wel mogelijk, maar maakt de olie een stuk duurder. Op sommige plaatsen kun je al koudgeperste zonnebloemolie kopen, dat is prima voor in je salade.
Waarom is zonnebloemolie ongezond?
Zonnebloemolie krijgt dus een zware chemische bewerking. Daardoor verandert de structuur van de olie en ontstaat een overschot aan omega-6 [2].
Hetzelfde geldt trouwens voor sojaolie, arachideolie, palmolie en koolzaadolie.
Ontstekingen, kanker, hart- en vaatziekten
Te veel omega-6 is superslecht voor je gezondheid blijkt uit onderzoek van onder meer Dr. Joseph Hibbeln van The National Institute of Health [3].
Het eten van omega-6 wordt in verband gebracht met ontstekingen. Deze kunnen leiden tot hart- en vaatziekten, vormen van kanker en overgewicht [4].
Het Voedingscentrum zegt juist dat omega-6 goed is voor je hart. Dat maakt de verwarring alleen maar groter. Volgens Dr. Hibbeln is dit nog het gevolg van de sterke verwevenheid tussen de voedingsindustrie en de onderzoekswereld.
Voedingsindustrie
De voedingsindustrie sponsort sinds de jaren 60 veel onderzoeken naar voeding.
Bij nadere beschouwing van de onderzoeksresultaten uit die tijd, blijken de conclusies niet altijd te kloppen. Onlangs werd dit ook bekend over onderzoek naar suiker [5].
Dr. Hibbeln heeft de resultaten van onderzoeken naar “plantaardige” oliën opnieuw bekeken. Hij komt tot de conclusie dat omega-6 de kans op eerder overlijden door hart- en vaatziekten, overgewicht en vormen van kanker verhoogt.
Niet meer natuurlijk
De meeste zonnebloemolie is niet meer natuurlijk. Het komt oorspronkelijk van een plant, maar is daarna zwaar bewerkt, waardoor het ongezond wordt. Hetzelfde geldt trouwens voor sojaolie, arachideolie, palmolie en koolzaadolie.
Zonnebloemolie is toch plantaardig?
Wat altijd verwarrend is, is de term “plantaardig“. Zelf vond ik dat ook lastig, totdat ik me erin ging verdiepen. Wat blijkt? Zonnebloemolie kun je moeilijk verkrijgen door eenvoudig de zonnebloempitten koud te persen, zoals bijvoorbeeld bij olijfolie en kokosolie.
Omega-6 is toch gezond?
En er is meer verwarring. Want omega-3 is gezond en teveel omega-6 niet. Geen wonder dat de meeste mensen hier afhaken, want het lijkt een detail met al die omega’s. Maar lees nog even door want het is heel belangrijk het onderscheid te begrijpen als je je gezondheid belangrijk vindt.
Omega-3 en omega-6 zijn allebei onverzadigde vetzuren, waarvan we vroeger leerden dat die gezond zijn. Alleen is de chemische structuur van omega-3 nét anders dan die van omega-6. De dubbele binding tussen koolstofatomen zit op een andere plaats in het molecuul.
Dit kleine verschil blijkt grote gevolgen te hebben voor je lichaam.
De verhouding omega-3 en omega-6
Voor zover de wetenschap nu reikt, blijkt het vooral belangrijk te zijn dat je omega-3 en omega-6 in gelijke verhoudingen binnen krijgt. Als je natuurlijk zou eten, zou dat vanzelf gaan. Maar door de komst van de zogenaamd “plantaardige olien” in fabrieksproducten is die verhouding helemaal scheef en krijg je al snel veel te veel omega-6 binnen.
Volgens de Amerikaanse arts Dr. Mark Hyman schakelen omega-6 vetten de omega-3 vetten uit.
Dat maakt de situatie voor je lichaam nog erger, want je lichaam heeft omega-3 nodig voor voor onder meer je hersens, voor celreparatie en voor hormoonproductie. Omega-3 ondersteunt bij het voorkomen van depressies, ADHD en Alzheimer [6].
Waar zit zonnebloemolie in?
De meeste mensen kennen zonnebloemolie uit de donkergele plastic flessen.
Wist je dat zonnebloemolie ook in veel fabrieksproducten zit? Zoals koekjes, crackers, snacks, saladesauzen, mayonaise, chips en kant-en-klaar maaltijden. Zonnebloemolie is relatief goedkoop en neutraal van smaak door de chemische bewerking.
De ongezonde variant van zonnebloemolie zich ook in producten uit de biologische winkel. Kijk maar eens op het etiket van een pak koekjes of een fles saladesaus.
Welke olie kun je het beste gebruiken?
Beste olie voor je salade
Voor het aanmaken van salade-dressings kun je het beste koud-geperste olijfolie nemen. Deze “Extra Virgine” olijfolie is door persen tot stand gekomen, zonder verhitting en zonder chemische processen.
Ook andere koudgeperste oliën zijn goed, het liefst biologisch.
Beste olie voor bakken en braden
Voor bakken en braden kun je beter geen olijfolie gebruiken, omdat olijfolie bij hogere temperaturen gaat oxideren en er ongezonde stoffen vrij komen. Mijn advies is om voor bakken en braden kokosolie of ghee te gebruiken.
Tegenwoordig kun je ook biologische olijfolie kopen, die geschikt is gemaakt voor bakken en braden. Deze olie kan wel tegen hogere temperaturen, maar is wel meer bewerkt dan kokosolie.
Kokosolie kan goed tegen hogere temperaturen en je lichaam breekt de middellange ketens uit kokosolie makkelijk af.
En als je echt zonnebloemolie wilt gebruiken, kies dan voor koudgeperste, biologische zonnebloemolie in een glazen fles. Deze is wél goed.
Is roomboter een goed alternatief voor zonnebloemolie?
Af en toe bakken en braden in roomboter is voor zover nu bekend ook prima. Hier lopen nog veel onderzoeken naar. Het zou wel eens kunnen dat verzadigd vet uit bijvoorbeeld boter toch niet verantwoordelijk is voor een hoog cholesterol en hartziekten.
Als je boter neemt, ga dan op zoek naar boter van grasgevoederde koeien, dit vind je bij natuurwinkels en misschien ook wel bij de grotere supermarkten. Een alternatief is ghee. Dit is geklaarde boter waaruit de eiwitten en zouten zijn verwijderd.
Is margarine een goed alternatief voor zonnebloemolie?
Margarines en bakboters zijn bij uitstek fabrieksproducten. Margarine wordt weer gemaakt van de chemische “plantaardige oliën”, die op zich al ongezond zijn. Negeer de gezondheidsclaims op dit soort pakjes (“goed voor hart en bloedvaten”) [7].
Als je over de hele linie goed clean eet heb je geen margarine nodig.
Vraag en Antwoord over Zonnebloemolie
Is zonnebloemolie gezonder dan olijfolie?
Soms krijg ik de vraag of zonnebloemolie gezonder is dan olijfolie. Dit is op zich niet zomaar te beantwoorden. De goedkope zonnebloemolie in plastic flessen is altijd ongezond.
Maar als je koud geperste zonnebloemolie neemt is dat heel gezond. Het bevat meer vitame E en vitamine K dan olijfolie, maar minder omega-3. Deze koud geperste zonnebloemolie is duurder en moeilijker verkrijgbaar.
Olijfolie bevat meer omega 3-vetzuren, die beschermen tegen hart- en vaatziekten.
Is zonnebloemolie ongezond voor je huid?
Als je de goedkope zonnebloemolie gebruikt in je voeding, dan is dat ook niet goed voor je huid. Omdat zonnebloemolie het risico op vaatziekten verhoogt.
Wanneer je koud geperste zonnebloemolie neemt, is dit juist wel goed. Want koud geperste zonnebloemolie bevat relatief veel vitamine E.
Waarom is er een tekort aan zonnebloemolie?
Toen de oorlog tussen Rusland en Oekraïne uitbrak ontstonden er problemen met oogst, productie en transport van zonnebloemolie. Dit leidde tot een run op zonnebloemolie in de supermarkt, waardoor de schappen tijdelijk leeg waren.
Ik adviseer je sowieso te kiezen voor een gezondere olie: extra virgin olijfolie voor je salades en kokosolie voor bakken en braden.
Jouw gezonde stap
Kijk nog eens in je keukenkastjes. Staat daar goedkope zonnebloemolie in een plastic fles? Of sojaolie of arachideolie? Ligt er margarine in je koelkast?
Vervang deze ongezonde “plantaardige” oliën door extra virgin olijfolie en kokosolie.
Let er op dat de olijfolie “extra virgine” is en in een donkere fles zit. Zet deze fles ook steeds op een donkere plaats. Vooral direct zonlicht kan de kwaliteit van de olijfolie beïnvloeden.
Ik hoop dat ik je hiermee weer een stap verder help naar de Gezonde Lifestyle, je lichaam zal je dankbaar zijn.
Groetjes,
Inge
Inge van Haselen
Voedingscoach & Personal Trainer
PS: Welke “plantaardige” oliën heb jij nog in je keukenkastje gevonden? Laat hieronder je reactie achter, dat is ook weer interessant voor anderen. Alvast bedankt!
Je kunt je op elk moment weer uitschrijven
Goedemorgen ik bak al jaren een cake met blue band margarine.
Eigenlijk past dit niet in een gezonde lifestyle maar wil niet dat mijn
huisgenoten nooit een extraatje hebben. Dus toch zo af en toe een
cake of appeltaart bakken. Wat kan ik beter nemen dan bleu band?
Frituren vind ik ook niet bij een gezonde lifestyle passen. Dus bak ik
alleen frites en snacks voor mijn huisgenoten in de airfryer.
Gewoon biologische roomboter gebruiken in je cake! Heerlijk!