Wat is beter om af te vallen – soms vlees eten of puur plantaardig?

In mijn vorige bericht had ik het over het verband tussen gezond afvallen en het eten van vezels (Wil je afvallen? Eet meer vezels met deze 7 tips). Het meeste effect bereik je als je meer plantaardig gaat eten en minder vlees…

Dit bericht riep natuurlijk vragen op: “Hoeveel vlees mag ik dan eten?”,  “Is het beter om helemaal geen vlees meer te eten? Of toch nog af en toe wel?”. Misschien zit jij ook met deze vragen. Lees hier mijn advies:

Van paleo tot veganistisch

De vraag of vlees eten goed voor jou is, hangt sterk van je persoonlijke voorkeur af. Er zijn wel een paar dingen waar je voor je gezondheid op moet letten. Daarnaast spelen natuurlijk ook andere aspecten mee, zoals dierenleed en het milieu. In dit artikel zet ik de afwegingen op een rijtje.

Allereerst dit: dé waarheid over voeding en dus ook over vlees eten niet bestaat. Tijdens mijn opleiding aan het Institute of Integrative Nutrition in New York kwamen tientallen voedingsleren voorbij. Van Ayurvedisch tot Paleo, van veganistisch tot Atkins. De ene voedingsleer is puur plantaardig (veganistisch), in de andere voedingsleer zitten vrij veel dierlijke producten (paleo). Wat is nu goed?

Geen enkele wetenschapper heeft op dit moment de totale waarheid in pacht, omdat onderzoek naar voeding moeilijk, duur en tijdrovend is. Wat het extra ingewikkeld maakt is, dat ieder lichaam anders is. Bepaalde elementen uit vlees heeft je lichaam wel nodig, maar die kun je ook op andere manieren binnen krijgen.

Ook het maatschappelijke aspect speelt mee

Daarnaast speelt met name bij vlees het maatschappelijke aspect mee. De laatste tijd is dat nog extra actueel vanwege het uitstoot van stikstof door veeteelt. Dit tast de natuur aan en het zou een reden kunnen zijn voor ons allemaal om minder vlees te gaan eten.

Verder heb ik – net zoals veel mensen – moeite met de bio-industrie waar dieren opeengepakt staan en nauwelijks een leven hebben. Ook vind ik het slecht dat deze dieren worden opgekweekt met hormonen en krachtvoer vol ongezonde stoffen. Het vlees van deze dieren eindigt in de vakken van de supermarkt. Soms zelfs nog als kiloknaller, al begint dat wel te verdwijnen.

Dat vlees zou ik nooit nemen. Het is ongezond voor je vanwege de hormonen en chemische toevoegingen, het is slecht voor je geweten vanwege de manier waarop deze dieren zijn behandeld en het is slecht voor het milieu. Ook in veel restaurants wordt dit goedkope vlees gebruikt, probeer dat te vermijden.

Vermijd bacon, ham, filet american, paté

Voor veel mensen is het dierenleed de belangrijkste reden om vegetariër of flexitariër te worden. Ook de belasting van het milieu gaat een steeds grotere rol spelen. Daarnaast is het ook voor je gezondheid beter om niet te veel vlees te eten.

Het Voedingscentrum heeft onlangs gesteld dat het eten van veel vlees risico’s voor de gezondheid met zich mee brengt. Vlees eten zou het risico op hartklachten en kanker vergroten. Met name het eten van bewerkt vlees, dus vleeswaren, zoals bacon, ham, filet americain, leverworst en paté wordt afgeraden.

Dus als je een grote stap wil zetten voor je gezondheid en voor het milieu zou ik in ieder geval vleeswaren voortaan niet meer eten.

Netflix: What the Health

Op Netflix is momenteel de documentaire “What the health” te zien over het verband tussen wat je eet en ziektes. De documentairemakers gaan langs bij wetenschappers en presenteren zulke schokkende gegevens, dat veel mensen die deze documentaire hebben gezien nooit meer vleeswaren en vlees eten en nooit meer zuivel nemen.

Zelf voelde ik deze afkeer ook na het zien van de documentaire. Ik zal nooit het goedkope vlees uit de supermarkt nemen (ook niet als het biologisch is) en ik neem ook nooit zuivel. Het enige wat ik wel doe, is één keer per week een stukje biologische kip van de biologische slager eten. Dat maakt mij een biologische flexitariër. Ik leg je uit waarom…

Een tussenweg: de biologische flexitariër

Uit onderzoeken komen duidelijke aanwijzingen naar voren dat vlees mogelijk hartklachten en kanker kan veroorzaken, zoals je in de Netflix documentaire kunt zien. Aan de andere kant zijn er ook aanwijzingen dat het eten van vlees juist de sleutel tot gezond oud worden is. Bij beide standpunten zijn overtuigende voorbeelden bekend.

Zo werden leden van bepaalde indianenstammen in de 19e eeuw heel oud. Zij leefden voornamelijk op buffelvlees. Aan de andere kant heb je de Zevendedagsadventisten in Loma Linda, die vegetarisch zijn en tot de langslevende mensen op de planeet behoren. Zij wonen in één van de vijf zogeheten Blue Zones waar opvallend veel mensen ouder dan honderd worden.

De essentie van de gezondheidsdiscussie is niet vlees

Het is wat dat betreft niet gek dat consumenten, maar ook artsen en diëtisten in de war raken. De hele discussie van al dan niet vlees eten voor je gezondheid mist de essentie, zegt Dr. Mark Hyman, arts,  voedingsdeskundige en docent aan mijn opleiding for Integrative Nutrition Health Coach.

Want de echte oorzaak van chronische ziektes zoals hartklachten en obesitas is niet in eerste instantie het eten van vlees, maar het eten van suiker, brood, pasta en andere bewerkte koolhydraten.

Hyman: “De meeste onderzoekers die kijken naar het effect van vlees op de gezondheid missen het grotere plaatje. Ze zien over het hoofd dat veel proefpersonen een ongezonde leefstijl hebben en een enorme hoeveelheid suiker, brood en pasta en andere ongezonde voeding eten.”

“Het zijn meestal niet de mensen die kleine porties biologisch vlees eten in combinatie met veel groente en fruit”, aldus Hyman.

Kijk naar het hele plaatje

De ongezonde leefstijl van de meeste proefpersonen maakt het bijna onmogelijk een goede studie te doen naar vlees. Je zou mensen moeten vinden die clean eten met veel groente, een beetje fruit, noten en zaden, kruiden en af en toe een klein stukje biologische kip of kalkoen.

Die groep zou je moeten vergelijken met mensen die een hoge kwaliteit vegetarisch dieet volgen. Dat onderzoek is nooit gedaan. Waarom niet? Deze mensen zijn moeilijk te vinden, het onderzoek kost tientallen miljoenen en niemand in de voedingsindustrie heeft er belang bij…

De meeste proefpersonen leven ongezond

Veel onderzoeken die uitwijzen dat vlees ongezond is gebruiken proefpersonen die roken, te veel drinken, te veel suiker en voeding uit pakjes eten, weinig fruit en groente nemen en die niet of nauwelijks sporten.

Dan is het geen wonder dat deze vlees eters met ongezonde gewoontes en een slecht eetpatroon steeds zieker en dikker worden.

Hoe zou het zijn als vleeseters alleen gezonde voeding zouden eten?

Het verhaal is niet zo simpel als: “vlees is slecht, groente is goed”. De echte vraag is: hebben mensen die met mate biologisch vlees eten en die verder een clean eating dieet volgen, niet roken en veel bewegen, last van hartklachten?

In Engeland hebben enkele onderzoekers deze vraag gesteld. Gedurende 17 jaar volgden zij 11.000 mensen, waarvan ongeveer de helft vegetarisch en de helft niet-vegetarisch. De deelnemers waren gerecruteerd in natuurwinkels, vegetarische restaurants en via gezondheidsbladen. Beide groepen waren zich bewust van hun gezondheid en leefden gezond, al zaten er ook rokers bij…

Uit deze studie bleek dat het risico op overlijden door hartklachten, diabetes of kanker voor beide gezonde groepen 50% lager was dan voor een gemiddeld persoon met een westers dieet van bewerkte voeding.

Het onderzoek kwam tot de conclusie dat er voor de vegetariërs geen voordelen waren gevonden ten opzichte van de vleeseters. En dat de vleeseters geen groter risico hadden op hartklachten, kanker of een korter leven.

Toch zijn veel vleeseters ongezond – de kip en het ei

Toch zijn veel vleeseters ongezond, bleek uit een ander onderzoek uitgevoerd door het National Institute of Health. De wetenschappers ontdekten dat veel vleeseters in het algemeen heel ongezond waren. Niet zozeer door het eten van vlees, maar door een ongezonde leefstijl.

Het bleek dat de vleeseters in het onderzoek meer rookten. Ze waren zwaarder. Ze consumeerden gemiddels 800 calorieën per dag meer. Ze bewogen minder, ze aten meer suiker, ze dronken meer alcohol. Ze aten minder groente en fruit en kregen minder vezels binnen. Is het dan een verrassing dat ze een hoger risico hadden op hartklachten en kanker?

Maakt het uit welk vlees je eet?

De meeste mensen nemen vlees uit de bio-industrie. Dat is goedkoper. Daarom bieden supermarkten het nog steeds aan en krijg je dit vlees in veel restaurants en in afhaalmaaltijden.

Maar bio-industrievlees is ongezond. De dieren worden gefokt met hormonen en antibiotica. Ze hebben een stressvol leven en krijgen ongezond voer met veel te veel omega-6 vet. Omega-6 bevordert ontstekingen. Al die ongezonde stoffen krijg jij ook binnen als je dit vlees eet.

In onderzoeken naar het eten van vlees wordt het onderscheid tussen biologisch vlees en industrie-vlees vaak niet gemaakt, waardoor de waarde van dit soort onderzoeken afneemt.

Hoe zit het met verzadigd vet?

Een andere zorg betreft het verzadigd vet in vlees, dat zou hartklachten veroorzaken. Maar steeds meer onderzoekers trekken dit in twijfel en inmiddels wordt steeds meer duidelijk dat suikers en snelle koolhydraten aan de basis liggen van hartklachten. Met andere woorden: als je geen suiker en bewerkte koolhydraten eet en goed clean eet met voldoende omega-3, dan is het verzadigd vet uit biologisch vlees geen probleem.

5 regels als je vlees eet

Ik hoop dat het je duidelijk is hoe het eten van vlees gezond of ongezond is afhankelijk van de overige keuzes die je maakt in je voeding en je leefstijl. Als je er voor kiest om wel af en toe vlees te eten volg dan deze 5 regels:

Zie vlees als een bijgerecht voor af en toe

Als je er zo naar kijkt is de boodschap over vlees eigenlijk tamelijk simpel. Het past heel goed in de Clean Eating lifestyle als je de 5 regels aanhoudt. Zie vlees als een bijgerecht voor een paar keer per week, ga voor biologisch en zorg voor een gebalanceerd voedingspatroon, zoals in Voorbij de Weegschaal.

Als je geen vlees eet…

Kies je ervoor geen vlees te eten? Dat kan ik heel goed begrijpen, ik eet zelf ook al steeds meer vegetarisch. Iedereen maakt hierin zijn of haar eigen keuze. Als voedingscoach adviseer ik je in dat geval ervoor te zorgen dat je voldoende eiwitten uit plantaardige voeding haalt en let ook op je vitamine B12.

In mijn praktijk merk ik dat vegetariërs en veganisten snel een tekort hebben aan omega-3. Zorg daarom dat je voldoende omega-3 vetten binnenkrijgt uit bijvoorbeeld avocado, noten en lijnzaadolie.

Let verder ook goed op je eiwitten en op vitamine B12. Je lichaam maakt zelf geen B12 aan en je haalt het voornamelijk uit dierlijke producten. Ik adviseer je in dat geval een goed B12-supplement (Vitaminstore) te nemen.

Hoe kom je dan aan voldoende eiwitten?

Als je geen of weinig vlees eet, dreigt wel een tekort aan eiwitten. Hoe kom je dan toch aan voldoende eiwitten? In mijn volgende blogpost zet ik de beste plantaardige eiwitbronnen op een rijtje. Houd je mailbox in de gaten!

Groetjes,
Inge

Inge van Haselen
Voedingscoach & Personal Trainer

PS: Hoeveel vlees eet jij vandaag? Laat hieronder je reactie achter, dat is ook weer interessant voor anderen. Alvast bedankt!